Η υστεροσκόπηση είναι μια εξέταση που πραγματοποιείται με ειδικό ενδοσκόπιο (υστεροσκόπιο), κατά την οποία μπορούμε να παρατηρήσουμε σε μεγέθυνση την κοιλότητα της μήτρας, το ενδομήτριο, τα μητριαία στόμια των σαλπίγγων και τον αυλό του τραχήλου. Είναι σχεδόν ανώδυνη και διαρκεί λίγα λεπτά, ενώ μπορεί να διενεργηθεί ακόμα και χωρίς αναισθησία. Ωστόσο τις περισσότερες φορές, κυρίως επειδή μπορεί να χρειαστεί κάποια παρέμβαση, χορηγείται ελαφρά αναλγησία (μέθη). Η νοσηλεία για την πραγματοποίηση της συγκεκριμένης εξέτασης, διαρκεί λίγες μόλις ώρες.
Έχει ιδιαίτερη αξία τόσο διαγνωστική, όσο και θεραπευτική, ανάλογα με την περίπτωση ή την πάθηση για την οποία εφαρμόζεται, ενώ ενδείκνυται σε κάθε περίπτωση που υποπτευόμαστε παθολογία της εσωτερικής κοιλότητας της μήτρας (με μοναδική εξαίρεση την παλίνδρομη κύηση). Έχει ιδιαίτερη αξία σε περιπτώσεις διερεύνησης της υπογονιμότητας. Έχει καθιερωθεί σαν επέμβαση εκλογής στην διάγνωση των ενδομήτριων παθήσεων και έχει αντικαταστήσει την κλασική «τυφλή» διαγνωστική απόξεση του ενδομητρίου, με την οποία μπορεί να συνδυαστεί στις κατάλληλες ενδείξεις.
Συγκεκριμένα χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις που υπάρχουν:
- Ενδομητρικές συμφύσεις
- Ενδομητρικός ή τραχηλικός πολύποδας
- Υποβλεννογόνια ινομυώματα
- Συγγενείς ανωμαλίες της διάπλασης της μήτρας
- Φλεγμονή του ενδομητρίου
- Υπερπλασία του ενδομητρίου
- Διερεύνηση υπογονιμότητας
- Υπολείμματα κυήσεως
- Κακοήθεις νεοπλασίες της κοιλότητας της μήτρας
Σε πολλές από αυτές τις περιπτώσεις υπάρχει η δυνατότητα άμεσης αντιμετώπισης με την χρήση ειδικών εργαλείων μέσω του υστεροσκοπίου ή με την χρήση του ρεζεκτοσκοπίου, το οποίο είναι εργαλείο ίδιο με το υστεροσκόπιο, αλλά με μεγαλύτερη διατομή και με τη δυνατότητα χρήσης ειδικών ηλεκτροχειρουργικών εργαλείων (αγκύλες διαθερμίας). Οι ενδείξεις της χειρουργικής υστεροσκόπησης είναι πολλές και διάφορης βαρύτητας, από τη λύση απλών συμφύσεων μέχρι και την αφαίρεσηυποβλεννογόνιων ινομυωμάτων. Άλλες ενδεικτικές καταστάσεις είναι η αφαίρεση πολυπόδων, η λήψη βιοψιών, η αφαίρεση απωλεσθέντων σπειραμάτων και η θεραπευτική προσέγγιση λειτουργικών αιμορραγιών της μήτρας με εξάχνωση ενδομητρίου-endometrial ablation.