Όλο σας το σώμα βρίσκεται στην υπηρεσία της καινούργιας ζωής που δημιουργείται. Η καρδιά τροφοδοτεί με περισσότερο αίμα τα όργανά σας, με προτίμηση τη μήτρα και τον πλακούντα, ενώ ο ρυθμός της αναπνοής σας θα επιταχυνθεί. Το σώμα σας, προκειμένου να φέρει εις πέρας την αποστολή του, θα υποστεί πολλές μικρές και μεγάλες μεταβολές, φανερές και κρυφές, ανατομικές και χημικές, οι οποίες- κάτω από την επίδραση των ορμονών- θα έχουν αντίκτυπο και στην ψυχολογική σας κατάσταση.
Ο μεταβολισμός παρουσιάζει αύξηση από 10% έως 25%, ώστε να επιταχυνθούν οι λειτουργίες του οργανισμού.
Οι σφυγμοί γίνονται πιο γρήγοροι. Αυξάνονται κατά δέκα περίπου το λεπτό, επειδή η καρδιά πρέπει να τροφοδοτεί με περισσότερο αίμα όχι μόνο τα όργανά σας -ιδιαίτερα τη μήτρα και τον πλακούντα- αλλά και το έμβρυο.
Ο ρυθμός της αναπνοής επιταχύνεται, επειδή για χάρη του μικρού σας πρέπει να εισπνέετε περισσότερο οξυγόνο και να αποβάλλετε μεγαλύτερη ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα.
Οι μυϊκές ίνες της μήτρας παχαίνουν και επιμηκύνονται. Ως συνέπεια της αύξησης των επιπέδων των οιστρογόνων και της προγεστερόνης, ο τράχηλος και το κατώτερο τμήμα της μήτρας αποκτούν μαλακή σύσταση. Οι κολπικές εκκρίσεις αυξάνουν και το pH γίνεται περισσότερο όξινο (pH = 3,5-6). Η αλλαγή του κολπικού pH εμποδίζει την επιβίωση και τον πολλαπλασιασμό των βακτηρίων. Παρόλα αυτά, προάγει την ανάπτυξη λοίμωξης από Candidaalbicans.
Η μήτρα διογκώνεται, αλλά εξακολουθεί το πρώτο τρίμηνο να βρίσκεται μέσα στην πυελική χώρα (λεκάνη), πιέζοντας την ουροδόχο κύστη, με αποτέλεσμα να έχετε συχνουρία.
Καθώς η μήτρα αναπτύσσεται προς τα επάνω, οι πνεύμονες απλώνονται προς τα πλάγια, ώστε να διευκολύνουν την αναπνοή, ενώ τα πλευρά μετακινούνται επίσης ώστε να ελευθερώσουν χώρο για τους πνεύμονες. Είναι πιθανό να αναπνέετε με δυσκολία, ιδίως όταν η μήτρα σας φτάσει στο ψηλότερο σημείο, στο διάστημα μεταξύ 34ης και 36ης εβδομάδας. Θα αισθανθείτε ανακούφιση όταν το κεφάλι του μωρού πάρει θέση στη λεκάνη, ώστε να είναι έτοιμο να βγει, ενώ η κοιλιά σας θα «πέσει» προς τα κάτω μέχρι και 7,5 εκατοστά.
Η ναυτία και ο έμετος είναι το πιο συχνό μεμονωμένο σύμπτωμα του πρώτου τριμήνου. Η ελαττωμένη κινητικότητα που οφείλεται στην προγεστερόνη συνεισφέρει στην εμφάνιση συμπτωμάτων οπισθοστερνικού άλγους ή καύσους και δυσκοιλιότητας. Η δίψα και η πείνα αυξάνονται στην έγκυο, καθώς και η απέχθεια προς ορισμένες τροφές. Η μετατόπιση της θέσης του στομάχου προκαλεί χαλάρωση-ανεπάρκεια του σφιγκτήρα του στομάχου με αποτέλεσμα γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση. Ο τόνος του γαστρεντερικού σωλήνα μειώνεται με αποτέλεσμα να καθυστερεί να αδειάσει το στομάχι και να παραπονιούνται οι έγκυες για αίσθημα καύσους.
Αλλαγές παρατηρούνται και στο σκελετικό σύστημα. Η χαλαρότητα και αυξημένη κινητικότητα των πυελικών αρθρώσεων εκφράζεται με το βάδισμα της ¨πάπιας¨ στην εγκυμοσύνη. Καθώς προχωρά η κύηση, το κέντρο βάρος της γυναίκας μετατοπίζεται και η οσφυϊκή καμπυλότητα αυξάνει, για να αντιρροπήσει το αυξανόμενο πρόσθιο βάρος της μήτρας.
Τα προβλήματα με την τερηδόνα μπορεί να επιδεινωθούν κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, αλλά μπορούν να αποτραπούν με στοματικές πλύσεις, τακτικό βούρτσισμα και την χρήση οδοντικού νήματος. Μία επίσκεψη στον οδοντίατρο μετά το πρώτο τρίμηνο επιβάλλεται, για να εντοπιστεί και να αντιμετωπιστεί οποιαδήποτε εστία μόλυνσης στην στοματική κοιλότητα. Στις εγκύους με υγιή ούλα, ή με μέτριου βαθμού ουλίτιδα πρέπει να ακολουθείται αυστηρά ένα σωστό πρόγραμμα πρόληψης και στοματικής υγιεινής. Καλό είναι να γίνεται καθαρισμός από τον οδοντίατρο στις αρχές του 2ου και του 3ου τριμήνου της κύησης. Στις εγκύους με έντονη περιοδοντική νόσο πρέπει οπωσδήποτε να ακολουθηθεί θεραπεία της περιοδοντίτιδας για αποφυγή πρόωρου τοκετού.
Κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης η αύξηση της ορμόνης προγεστερόνη θεωρείται υπεύθυνη για το αίσθημα κόπωσης και τις πρωινές αδιαθεσίες της εγκύου, ενώ είναι γνωστό ότι προκαλεί χαλάρωση των μυών του σώματος. Ένας υπνάκος το μεσημέρι είναι η καλύτερη λύση, για όσες φυσικά έχουν αυτή την πολυτέλεια.
Η θερμοκρασία του σώματος σας ανεβαίνει ελαφρώς όταν είστε έγκυος. Αυτή είναι μια ένδειξη εγκυμοσύνης και αποδίδεται στο ότι το σώμα «εκκολάπτει» το αναπτυσσόμενο έμβρυο. Σε αυτό βοηθούν οι αυξημένες ποσότητες προγεστερόνης που παράγονται από το ωχρό σωμάτιο της ωοθήκης.
Πολλές φορές καταλαβαίνουμε ότι κάποια είναι έγκυος κοιτώντας την απλά στο πρόσωπο. Πριν αρχίσει η κοιλιά να στρογγυλεύει, αντιδρά το δέρμα στα διαφορετικά επίπεδα ορμονών. Λίγες μέρες μετά την γονιμοποίηση του ωαρίου παράγονται περισσότερα οιστρογόνα. Οι ορμόνες αυτές βοηθάνε στην κατακράτηση υγρών, το δέρμα λειαίνεται, οι μικρές ρυτίδες εξαφανίζονται, το δέρμα λάμπει!
Αυτές που έχουν λιπαρό δέρμα θα δουν διαφορά στην εγκυμοσύνη, το δέρμα τους ηρεμεί. Αντίθετα το ξηρό δέρμα εμφανίζεται λιγότερο «διψασμένο». Δυστυχώς όμως η εγκυμοσύνη δεν είναι πάντα ευεργετική για το δέρμα. 25% των μελλοντικών μαμάδων αποκτούν μικρά σπυράκια, λόγω των ορμονικών αλλαγών.
Για αυτούς τους λόγους πρέπει κάποιες φορές να αλλάξετε τα προϊόντα που χρησιμοποιείτε για την φροντίδα του δέρματος. Ακόμη και αν δεν εμφανίσατε από την αρχή της εγκυμοσύνης ακμή και έχετε όμορφο δέρμα πρέπει να προσέξετε –τώρα,περισσότερο από ποτέ -τι χρησιμοποιείτε. Κατά τη διάρκεια της κύησης είστε πολύ πιο ευαίσθητες σε κάποια συστατικά, οπότε αποφύγετε τα σκευάσματα που έχουν πολλά χημικά συστατικά. Επιπλέον,η όσφρησή σας γίνεται πιο έντονη με αποτέλεσμα προϊόντα που σας μύριζαν όμορφα, τώρανα σας απωθούνε. Αναζητείστε προϊόντα με βάση χαμομήλι,calendula και φυτικά έλαια.
Μερικές μέλλουσες μαμάδες θα δουν το δέρμα του προσώπου τους να σκουραίνει. Αυτό είναι γνωστό ως χλόασμα ή αλλιώς «μάσκα της εγκυμοσύνης», γιατί σκουραίνει συνήθως το μέτωπο, τα μάγουλα, η μύτη. Όλες αυτές οι χρωματικές αλλαγές είναι φυσιολογικές και οφείλονται στις διακυμάνσεις του επιπέδου των οιστρογόνων. Τα σημάδια αυτά συνήθως ξεθωριάζουν τρεις μήνες μετά τον τοκετό. Προσοχή όμως! Η έκθεση στον ήλιο μπορεί να αφήσει μόνιμα σκουρόχρωμα σημάδια. Για το λόγο αυτό, θα πρέπει πάντα να φοράτε μια κρέμα προσώπου με υψηλό δείκτη προστασίας, ακόμη και τον χειμώνα.
Οι ελιές και οι φακίδες, που τυχόν έχετε, θα σκουρύνουν γύρω στην 14η εβδομάδα της κύησης. Επίσης θα δείτε τις τρίχες χεριών και ποδιών να σκουραίνουν, ενώ το ίδιο θα συμβεί στις θηλές, στο αιδοίο και τον ομφαλό σας. Μια μαύρη γραμμή (lineanigra) μπορεί επίσης να παρουσιαστεί στο κέντρο της κοιλιάς σας. Επίσης χρωματίζονται πιο έντονα και οι πρόσφατες ουλές.
Ένα από τα πλεονεκτήματα του να είσαι έγκυος είναι και η ταχεία ανάπτυξη μαλλιών και νυχιών. Η απώλεια τριχών θα μειωθεί κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης. Αυτά τα επιπλέον μαλλιά θα χαθούν τρεις περίπου μήνες μετά τον τοκετό και μερικές γυναίκες θα δουν να χάνονται ολόκληρες τούφες από τα μαλλιά τους. Κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης τα μαλλιά γίνονται πιο λιπαρά, σε κάποιες τόσο πολύ που πρέπει να λούζουν καθημερινά τα μαλλιά τους. Διαλέξτε ένα ήπιο σαμπουάν, δοκιμάστε κάποιο βρεφικό. Πάρτε μία αραιή χτένα, μην ταλαιπωρείτε τα μαλλιά σας με πολύ ζεστό στέγνωμα, αφήστε να στεγνώσουν μόνα τους, ή στεγνώστε τα με την χαμηλότερη θερμοκρασία.
Μετά την 20η εβδομάδα η κοιλιά μεγαλώνει γρήγορα με αποτέλεσμα να τεντώνονται τα κοιλιακά τοιχώματα και να γίνονται λεπτότερα. Η ταχεία και απότομη διάταση του δέρματος της εγκύου οδηγεί σε ρήξη του συνδετικού ιστού και σχηματίζονται οι χαρακτηριστικές μελανές ή μωβ ραβδώσεις γνωστές ως ραγάδες της κύησης. Αυτές εμφανίζονται συχνά στην κάτω κοιλιακή χώρα, στους μηρούς, στους γλουτούς και γύρω από τις θηλές. Συχνότερα εμφανίζονται στις πρωτότοκες, τις παχουλές και τις ξανθές. Μετά την εγκυμοσύνη δεν εξαφανίζονται, αλλά γίνονται ασημόχρωμες και μοιάζουν με παλιές ουλές. Το πόσο ανθεκτικό είναι το δέρμα μας το ξέρουν μόνο τα γονίδια μας, η αντοχή του συνδετικού ιστού σε μεγάλες αυξομειώσεις βάρους είναι κληρονομική. Παρόλ΄αυτά καλό είναι να ενισχύουμε την ελαστικότητα του δέρματος με λιπαρές κρέμες (2-3 φορές την ημέρα) ή φυτικά έλαια (προτιμήστε τα βρεφικά λαδάκια), με απαλή επάλειψη και ήπιο μασάζ. Με αυτό τον τρόπο ενισχύεταιη αιμάτωση του δέρματος, αλλά και το μωρό σας αισθάνεται το ζεστό χέρι σας. Κλείστε τα μάτια σας,προσπαθείστε όλες σας οι αισθήσεις να επικεντρωθούν στο μωρό σας. Χαϊδέψτε απαλά την κοιλιά σας, δεν έχει σημασία αν θα καταλάβετε που είναι η πλάτη, που το ποδαράκι ή το κεφάλι του μωρού σας. Σημασία έχει να το νιώσετε και να σας νιώσει . Όσο πιο μεγάλη γίνεται η κοιλιά σας, τόσο πιο λεπτό γίνεται το δέρμα σας. Τις τελευταίες βδομάδες η ενυδάτωση της κοιλιάς είναι απαραίτητη για να αποφύγετε την φαγούρα του ταλαιπωρημένου δέρματος.
Λόγω των ορμονικών επιδράσεων κατά την κύηση αλλάζει και το στήθος. Ο ελαφρύς πόνος και το πρήξιμο του στήθους, η ευαισθησία των θηλών, είναι από τα πρώτα συμπτώματα της κύησης . Μετά τον 2ο μήνα οι μαστοί αυξάνονται σε μέγεθος, λόγω του πολλαπλασιασμού των αδένων αλλά και λόγω της εναπόθεσης λίπους μεταξύ των λοβίων. Οι φλέβες του μαστού φαίνονται πιο έντονα, οι θηλές αποκτούν βαθύτερο χρώμα, γίνονται πιο μεγάλες και σηκώνονται. Κατά την διάρκεια του τελευταίου τριμήνου μπορεί να εκκρίνουν παχύρευστο υγρό, το πρωτόγαλα (colostrum). Στο τέλος της εγκυμοσύνης κάθε μαστός μπορεί να ζυγίζει μέχρι και 400 γραμμάρια περισσότερο. Αφού αλλάζει λοιπόν τόσο πολύ χρειάζεται και την κατάλληλη στήριξη. Αγοράστε καινούρια εσώρουχα, στηθόδεσμο στο νέο σας νούμερο με φαρδιές τιράντες για καλύτερη στήριξη. Ενυδατώστε το δέρμα τους στήθους, όπως και της κοιλιάς, μην βάζετε όμως τίποτα στις θηλές.
Αν δεν έχετε πάρει πολλά κιλά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, το μωράκι σας θα σας κρατήσει σε εγρήγορση και γρήγορα θα τα χάσετε. Να είστε περήφανη για τις καινούριες σας καμπύλες, για τις όποιες αλλαγές του σώματός σας. Καλές ή κακές. Το σώμα σας κυοφορεί, αλλάζει για να υποστηρίξει την ανάπτυξη μιας νέας ζωής. Το σώμα σας προετοιμάζεται για τον τοκετό, για τον θηλασμό. Φροντίστε το, αγαπήστε το σε αυτή τη νέα του κατάσταση. Πολλές από τις αλλαγές που παρατηρείτε τώρα, υποχωρούν λίγους μήνες μετά τον τοκετό.